1. SARRERA

Hezkuntza Sailak datozen bi ikasturteetan Ikastetxearen Hezkuntza Proiektua egin behar dugula jakinarazi digu ikastetxeoi. Administrazioaren eskaera honi jarraituz, eta gai honen inguruan Berritzeguneak antolatutako Zuzendaritza Taldeen mintegian egindako lanari jarraipena emanez, 2015-2016 ikasturtean egiteko proposamena egin genuen.

2015eko azaroaren 3an Eskola Kontseiluari aurkeztu zitzaion IHP baten nondik-norakoak, hau da zergatik, zertarako eta nola egin eta bertan osatu zen prozesua gidatu behar duen Batzorde Mixtoa.

Eskolako komunitatearen sektore bakoitzak (irakasleak, ez-irakasleak eta familiak) bere aldetik aztertu ditu IHP osatzen duten atal guztiak, bakoitzaren berezitasun eta beharrei hoberen egokitzen diren kanalak eta estrategiak erabiliz: irakasleek eta ez-irakasleak era presentzialean formakuntzako orduetan eta familiak IKT tresnak baliatuz (google forms). Esan beharra dago bide horretatik ez genuela guraso guztiei heltzerik, erdiaren helbide elektronikoa baino ez baitaukagu. Hala ere, familia guztiei idatziz helarazi zitzaien prozesuaren berri eta aukera ere zabaldu zitzaien ikastolako informatika gela eskolaz kanpoko orduetan erabiltzeko aukera galdetegian parte har zezaten. Azkenik, 191 erantzun jaso ziren (694 guraso dira).

Lan honetarako oinarrizko material gisa Hezkuntza Sailak hezkuntza proiektu hau

egiteko eskainitako gida erabili da eta, baita ere, Beritzeguneko Zuzendaritza Taldeen mintegian erabilitako lan-dinamikak eta ekoiztutako herri mailako hezkuntza proiektua.

2. TESTUINGURUAREN ANALISIA

Alkartu Ikastola gurasoen kooperatiba bezala sortu zen 1960ko hamarkadan eta gaurko eraikinetan egon aurretik Barakaldoko hainbat tokitan egon zen kokatuta: La Bondad kaleko lonja, Santa Teresa parrokiko lokaletan eta Anaien parkeko lokaletan. Hasiera horretan haureskola bezala funtzionatzen zuen eta ez zen 1985 arte orduko EGBri ekin ziola. Azkenik, 1991an Juan Ignacio Gorostiza eraikinetan kokatu eta 1993an publifikatu zen.

Behin-betiko kokapen hau San Bizente auzoaren erdi-erdian dago, parkearen bukaeran, oinezkoentzako inguru berde batean, kirolgunearen mugetan eta San Bizente elizatik 100 metro eskasera. Inguru hurbil batean denetariko zerbitzuak dauzkagu: San Bizente kirolgunea, bolatokia, Musika Eskola, San Eloy ospitalea, San Bizenteko osasun-zentroa, Gizarte Zerbitzuak edota Clara Campoamor Kultur Etxea. Bestelako udal-zerbitzu batzuk ere, Barakaldo Antzokia kasu, gertu dauzkagu. Horrez gain, auzoan hainbat erakunde daude eta haiekin hartuemanak dauzkagu (Laguntasuna, Hala Dzipo, Boloen elkartea, San Bizenteko Jai Batzordea, Elizalde Eskaut Taldea) 

Haur eta Lehen Hezkuntzan (2-12 urte) D eredua soilik eskaintzen duen lerro biko ikastetxea da eta, gaurko eskola-maparen arabera, Bigarren Hezkuntzako erreferentziazko zentrua Beurko Institutoa dauka.

Bi lerro izanda eta indarrean dauden gela-ikasle kopurua ratioen arabera, 474 ikasleentzako gehienezko edukiera dauka: 174 Haur Hezkuntzan eta 300 Lehen Hezkuntzan. Hala ere, azkenengo urteetan 2 urteko plazak ratioaren gainetik eskeini ditu Hezkuntza Sailak (23 gelako behar ziren 18ren ordez, hirugarren talde bat osatuz), behin-behinean egokituz adin horretako demandara, eta gaur egun 184 ikasle daude matrikulatuta Haur Hezkuntzan. Lehen Hezkuntzan, berriz, 270 ikasle dira (guztira 454).

Irakaslei dagokionez eta plantilak osatzeko erabiltzen diren irizpideen arabera, 33’25 irakasle dira guztira, horietatik 4’33 ikastetxeko proiektuei, ikasleen behar bereziei eta familiek egindako aukerei lotuta daudela: Pedagogia Terapeutikako irakasleak (hezkuntzako behar bereziekin dauden 17 ikasleri arreta emateko), ACEX, IKT, erlijioa (160 ikasle, ikaslegoaren %35) eta jantokia.

Hala ere, eta goian aipaturiko 2 urteko geletako egoera irauten duen bitartean, 35’5 irakaslek osatzen dute Alkartu Ikastolako plantila.

2009an geroztik egindako Ebaluazio Diagnostikoek, urtez urteko aldaketak badaude ere maila jakin bateko familiak soilik hartzen baitira kontuan, ikastolako familien maila sozio-ekonomiko ertaina edo ertain-bajua islatzen dute. Perzepzio hau bat etor daiteke jantokiko erabiltzaile eta bekadun kopuruek eskaintzen dutenarekin. 2014-2015 ikasturtean 340 ikaslek erabiltzen zuten jantoki zerbitzua eta, horietatik, 133 jantokirako diru-laguntza jaso zuten, era guztietako bekadun kopuru osoa, hau da, jantokirako zein eskola materialerako beka jaso zutenak, 197 izan zen, ikaslegoaren %43a.

Atzerriko ikasle kopurua ez da aintzat hartzekoa (%0,66 nahiz eta gurasoen %7a atzerriko naziotasuna izan)

Familei egindako galdetegiaren arabera, ikasleen %25ak baino ez du euskera etxean erabiltzen. Datu hauek baieztatzen dute Normalkuntza Proiektuaren barruan egindako ikerketa.

Guraso Elkartearen lanari esker, ikastetxeak eskolaz-kanpoko ekitaldien eskeintza zabala egiten du kirol zein kultura arloan. Baita ere, goiztiarrentzako gela eskaintzen du umeak hartzen dituena 7:45 – 9:10ak arte.

Orokorrean, familiek adostasuna adierazten dute ikastetxeak ematen duen irudiarekin eta beraren nortasunarekin identifikatzen dira. Iritzi orokorra da ikastolak jorratutako ibilibideari ekin behar zaiola.

3. PRINTZIPIOAK, BALIOAK ETA EZAUGARRIAK

Alkartu Ikastola honako ikastetxe da:

• Anitza, inklusiboa eta tolerantea. Aukera berdintasuna eta bizikidetza paketsua sustatzen dituena eta giza-eskubideak eta demokraziaren printzipioak goiburu hartzen dituena 

• Euskaldun eta eleanitza, eta hizkuntzen trataera bateratua sustatzen duena.

• Partehartzailea. Hezkuntza-komunitatearen sektore guztien arteko elkarlana bultzatzen duena.

• Norberaren ekimena eta norberaren zein taldearen ahalegina sustatzen duena eta norberaren garapen integrala sustatu nahi duena.

• Jakinmina, zehaztasun zientifikoa eta pentsamendu kritikoa piztu nahi dituena.

• Irakasleen konpetentzia eta etengabeko hobekuntzaren aldeko apustua egiten duena.

4. HELBURUAK

1. Zeharkako zein disziplina-arteko konpetentziak eskuratzean oinarritzen den ikaste-prozesua ezarri eta sendotu.

1. Ikasleen  gaitasunen eta nortasun osoaren garapena sustatu, erabakien partaide aktiboa eginez..

1. Atzerriko hizkuntza era motibatzaile baten ikastea bultzatu, gure ikasleen etorkizuneko garapen akademiko eta pertsonala bermatuz..

1. Pentsamendu kritikoa, norberaren ekimena, zehaztasun zientifikoa eta arte eta sormenerako gaitasunei lagunduko dieten metodologiak erabili .

1. Informazio eta Komunikaziorako Teknologien erabilera aktiboa sustatu..

1. Eskola komunitatearen sektore ezberdinen partehartzeari ekin eta sendotu, parte hartzeko bideak erraztuz..

1. Goian aipatuko helburuak ondorengo zeharkako ardatzetatik bultzatu:

 a. Euskeraren normalkuntzatik, bai giro formaletan bai ez formaletan eta eskolaz kanpokoetan.

 b. Programa eta proiektuen inplementaziotik, zeinek unean uneko beharretan oinarritu eta era objektiboan berrikusi eta ebaluatuko diren.

 c. Irakasleen etengabeko berrikuntza profesionalaren sistematizaziotik, garapen kognitiborako eta adingabekoen interes gorenerako ezinbesteko eragilea baita. 

5. LERRO ESTRATEGIKOAK.

5.1.Lerro estrategikoak curriculum esparruan gauzatzeko irizpideak

1. Planteamendu metodologikoak

            Ikastolan gauzatuko diren hezkuntza-proposamenak honako aspektu hauek hartuko dituzte kontuan:

• Ikaslek ieuren ikaskuntzan parte hartzea, beren interesak eta iritziak kontuan hartuz.
• Ikasleen autoregulazioa indartzea eta autonomia lantzea (erabakiak hartzeko ahalmena indartzea, emozioen garapena eta gatazkak ebazteko estrategiak eskuratzea…)
• Proposamen didaktikoak ikasleen ezagupenetan oinarritzen dira, euren ahalmenetan jarritako konfiantzan eta euren berezitasunetara egokitutako irakaspenean. (Metodologia irekia, positiboa eta, batez ere malgua erabiliz)
• Berdinen arteko elkarreragina sustatuko da ikaskuntzarako estrategia gisa (talde ergileak sortu lan egiteko)
• IKTak sartuko dira curriculumean, irakasle-ikaste prozesuetan horien erabilera normalizatuz
• Baliabide didaktiko anitz erabiltzea eta inguruko hezkuntza aukerak baliatzea.

b. Ebaluazioa

Ebaluazioa prozesu antolatua eta sistematikoa da eta erabakiak hartzeko euskarri gisa erabiltzen da. Horregatik, honako hau hartu behar da kontuan:

• Ikasleen koebaluazio eta autoebaluaziorako estrategiak landuta euren motibazioa handitu egiten da eta euren ikaskuntza prozesuan protagonista direla sentitzen dute.
• Ebaluaziorako askotariko estrategia eta baliabideak dibertsitateari erantzuteko modua errazten dute.
• Ikaskuntza prozesuen eta irakasleen jardunaren ebaluazioa etengabeko hobekuntzarako tresna da. (Irakaskuntzako jardunaren gaineko gogoeta, hobekuntza planak idatzi eta berikusi…)

c. Ikasleen dibertsitateari erantzuna ematea

Gure aukerek honako helburu hauek izango dituzte:

• Ikasle guztiek testuinguru normalizatuetan erabateko barne-hartzea eta eskola-arrakasta lortzea, euren heziketa beharrak zein diren antzemanda eta era goiztiarrean esku-hartuta. Horretarako hasierako ebaluazioak egingo dira, kasuaren araberako estrategia ezberdinak erabiliko dira eta ikasle bakoitzaren beharrei erantzuten saiatuko da aurreiritziak baztertuz.
• Hartutako neurriak barne-hartzaileak direla ziurtatu.
• Curriculuma ikasle bakoitzaren inguruabarrei egokituko zaie, plan eta tutoretza pertsonalizatuen bidez.

    d. Orientazioa eta tutoretza

Helburu nagusia da ikasleek euren bizitza proiektuaren ardura bere egin dezatela. Horretarako euren nortasuna garatzeko eta nork bere burua ezagutzeko estrategiak emango zaizkie.

• Tutoretzak talde-ikasgela kohesioa zein ikaslearen garapen pertsonala bilatzen du. Zentzu honetan, taldeko tutoria saioetan elkarbizitza landuko da eskola-bizitzako esparru ezberdinetan eta, baita ere, ikaskideen ahalmenen ezagutza.
• Tutoreak  hurrengo etapa edota ikastetxeetarako transizioak zainduko ditu, non ikasleak bere garapen akademikoa eta pertsonalari ekingo dion.
• Ikasle berriari harrera ematearekin hasten da eta beste ikastetxe, etapa edo ikasketa batzuetarako bidean jarraitzen du. Une honetara zuzendutako harrera-planek kontuan hartuko diztuzte honako aspektu hauek: ikaslearen adina, jatorria, ama hizkuntza eta hezkuntzako behar bereziak eta espezifikoak.
• Ondoan egote hori arlo pertsonalera eta akademikora iristen da. Honek eskatzen ditu bai tutoretza pertsonalizatuak zein familiekiko koordinazioa eta elkareragina.

e. Hizkuntz plangintza

Plangintzari ekiteko abiapuntuko planteamendua ikastetxean erabiltzen diren hizkuntzekiko errespetuan egongo da oinarrituta, beti ere, euskera ardatza izango dela. Hizkuntz plangintza honako irizpide hauek kontuan hartuta egingo da:

• Euskararen erabilera normalizatzea, ikasleei eta familiei tresnak, espazioak eta jarduerak eskainiz euskeraren erabilera eskola bizitzako esparru guztietan sustatzeko.
• Hizkuntzen tratamendu integratuaren bitartez, bi hizkuntza ofizialak (euskara eta gaztelera) menperatzea eta atzerriko hizkuntza batean komunikazio gaitasuna lortzea. Horretarako, ikastolak bere hizkuntz proiektu propioa garatuko du.
• Koordinazioa sustatzea, irakaste-ikaste prozesuan metodologia komun bat adosteko eta ikasleengan kalitatezko hizkuntza gaitasuna lortzeko, Hizkuntza Proiektua koordinatuko duen irakaslearen ordutegian dedikazio hori aurreikusiz.

f. Prestakuntza eta berrikuntza

Prestakuntza eta berrikuntza prozesuak estuki lotuta daude; izan ere, ez dugu ulertzen prestakuntza-ekintzarik praktikan aplikazioa ez duenik, ez eta ekimen berritzailerik berrikuntza bera justifikatzen duten hausnarketa eta analisi prozesuak barnean hartzen ez dituenik. Ildo horretan, honako hau egin behar dela uste dugu:

• Praktikaren analisia oinarri hartuta hezkuntza jarduketarako lerro komuna ezartzen lagunduko duten eta irakasleen artean eta ikasleen artean talde lana indartuko duten prestakuntza lerroak lehenetsi.
• Irakasleen prestakuntza bultzatu, banakoaren nahiz taldearen maila profesionala handitzeko.
• Prestakuntza jarduketa desberdinek ikasgelako lanean eta ikastetxearen antolamendu eta funtzionamenduan eragina izango dutela ziurtatu, haien jarraipena eta ebaluazioa eginez.
• Metodologia berritzaileetan prestakuntza sustatu.
• Metodologia berritzaileetako prestakuntza sustatu eta horiek ezartzeko beharrezkoak diren baliabideak ziurtatu.
• Prestakuntza antolatu, ikastetxean markatutako hobekuntza arloei erantzuteko.
• Hezkuntza komunitate osoaren prestakuntza sustatu beste erakunde batzuekin ekarlanean (udala eta abar) komunitateko sektore guztietara helduko diren ekintzak bultzatuz.

5.2. Lerro estrategikoak antolakuntza eta funtzionamendu arloan gauzatzeko irizpideak.

g. Antolakuntza eta funtzionamendua

Hezkuntza prozesuen berrikuntza eta hobekuntza errazteko funtsezkoak dira eskolaren antolakuntza eta beronen funtzionamenduaren egiturak. Horretarako:

• Funtzioen banaketa eta zereginen esleipena ekitate eta gaitasun irizpideetan egongo dira oinarrituta eta guztion zereginetan koordinazioa, inplikazioa eta konpromisoa sustatzea bilatuko da.
• Gure erreferentziko Bigarren Hezkuntzako ikastetxearekin curriculum koordinazioa bermatuko duten egiturak ezarriko dira, ikasleen irteera-profila kontuan hartuz.
• Taldearen errefentziko irakaslearen figura indartuko da, talde-ikasgela bakoitzean esku-hartzen duten irakasle kopuruari arreta berezia jarriz.
• Ekonomia baliabideen kudeaketan prozedura gardenak erabiliko dira, informazioa behar den moduan eta epe barruan eskaintzen dela bermatuz eta horretarako ahalmena dute organoen ikuskapenaz.

h. Parte-hartze eredua

Hezkuntza komunitateak ikastetxean benetan parte hartzeko bideak bermatu behar dira:

• Irakasleek bat egingo dute ikastetxearen kudeaketarekin proiektu komun bat landuz.
• Familien eta irakasle ez direnen partaidetza sustatuko da. Ildo horretan, kanal telematikoak aprobetxatuko dira informazioa helarazi eta ekarpenak jasotzeko familien parte-hartzea sustatuz eskolaz-kanpoko esparruaren antolaketa eta kudeaketan.
• Hezkuntza komunitatearen eta ikastetxearen ingurunearen arteko elkarrekintza indartuko da, inguruko erakundeek eta elkarteek egiten dituzten hezkuntza-eskaintzak aprobetxatuz eta eurek sustatutako ekimenetan parte hartuz ikastetxe bezala.

i. Bizikidetza

Ikastetxeak bizitzarako, harremanetarako eta etengabeko komunikaziorako eremuak dira guretzat, eta hau horrela izan dadin, bizikidetza eta eskola giro positiboa hartzen ditugu oinarritzat. Horretarako beharrezkoa da:

• Bizikidetza, hezkidetza eta genero indarkeriari aurre hartzeko planak guztion artean egingo direla eta aplikatuko direla bermatzea; horretarako, Bizikidetza Behatokia edota batzordea indartuko da, harreman positiboetan oinarritutako giroa lortzeko.
• Bitartekaritza, erabaki komunitarioa, kontziliazioa eta konponketa oinarri hartuta gatazkak modu positiboan konpontzeko beharrezko gaitasunak lantzea.
• Ikasleak erabakitze prozesuen partaide egitea, jarrera positiboak indartzeko.

Barakaldon, 2017ko abenduaren 21ean